برگرفته از ماهنامه خواندنی
1. تطهیر : پاک کردن
2. تفکر : اندیشیدن
3. تقابل : رویارویی
4. تقارب : نزدیکی
5. تکثیر : زیاد کردن
6. تمیز : بازشناختن
8. تنظیم : سامانبخشی
9. تنفر : بیزاری
10. تهذیب : پیراستن
امروز ۱۴ اسفند سالگرد درگذشتِ مردی‌ست که هیچ‌گاه در یاد و خاطره تاریخ نخواهد مُرد.
سالگرد درگذشت مردی که باوجود کودتا، سرکوب و زندان همواره علیه استعمار مبارزه کرد و فریاد سربلندی ایران سر داد...
خبر کوتاه بود: ”با کمال تاسف اطلاع یافتیم که آقای دکتر محمد مصدق سحرگاه امروز پنج شنبه در ساعت 5/4 بامداد 14/12/1345 در سن 87 سالگی در اتاق شماره 62 بیمارستان نجمیه تهران زندگی را بدرود گفت.“
خبری بسیار کوتاه برای مردی بزرگ!!!
سالنامه سازمان اطلاعات انگلیس در سال 1995 درباره اش منتشر کرد: خسارتی که وی به انگلستان وارد کرد از خسارتی که هیتلر در جنگ دوم جهانی به انگلستان وارد کرد بیش تر بود، معترف هستیم که انگلستان در برابر مصدق شکستی بی سابقه را متحمل شد.
محمدعلی بهمنی قاجار / برگرفته از تارنمای ایرانچهر
من آدمی هستم که با این حال کسالت و با تمام ناتوانی خودم، تا نفس دارم برای آزادی و استقلال این مملکت مبارزه می کنم و من از این کار صرفنظر نمی کنم.
مصدق از این رو در تاریخ سیاسی ایران به جایگاه منحصر به فردی نایل گردید که خط مشی منحصر به فردی داشت . مصدق فساد ناپذیر بود . از رشوه و ارتشا و سواستفاده گریزان بود . مصدق پایبند آرمانهای مشروطه و حاکمیت ملی بود و مصمم در پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی ایران زمین . رویکرد مصدق در برابر تحریم ها نمادی از ایستادگی بر سر اصول و پرنسیب های ملی با رویکردی اخلاقی و پایین نیامدن از خط قرمزها است.
استاد دکتر ﺷﻔﯿﻌﯽ ﮐﺪﮐﻨﯽ درباره رهبر ملی ایران دکتر محمد مصدق می گوید: ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺪﻕ ﻧﻮﻋﯽ ﺣُﺐّ ﻭ ﺑﻐﺾ ﺗﻮﺃﻣﺎﻥ پیدا کردم. گاه این طرف غلبه پیدا می کرد، ﮔﺎﻩ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ. ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺷﯿﻔﺘﮕﯽ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮐﻢ ﺗﺮ ﺧﺸﻢ ﻭ ﺗﺮﺩﯾﺪ.
ﻭ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺩﻭﺳﺘﻢ ﺭﺿﺎ ﺳﯿﺪﺣﺴﯿﻨﯽ ﺩﺭ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻝ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﻫﺎﯼ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻣُﺨﺒﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻓﺮﻭﺷﯽ ﻧﯿﻞ ﻣﯽ ﺁﻣﺪﯾﻢ. ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯼ ﻋﺼﺮﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﮐﯿﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﯼ ﺻﻔﺤﻪ ﯼ ﺍﻭﻝ ﺧﺒﺮ ﻣﺮﮒ ﻣﺼﺪﻕ ﺭﺍ ﭼﺎﭖ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ. ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺧﯿﺮﻩ ﺷﺪﻡ ﻭ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺼﺪﻕ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﯽ ﮔﻔﺘﻢ: ﮐﻪ ﺧﻮﺏ، ﭘﯿﺮﻣﺮﺩ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ … ﯾﮑﺒﺎﺭﻩ ﺯﺩﻡ ﺯﯾﺮ ﮔﺮﯾﻪ؛ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺮﯾﻪ ﻫﺎﯼ ﻋﺠﯿﺐ ﻭ ﻏﺮﯾﺐ ﮐﻪ ﮐﻢ ﺗﺮ ﺩﺭ ﻋﻤﺮﻡ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺭﺿﺎ ﺳﯿﺪ ﺣﺴﯿﻨﯽ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﯽ ﺻﺪﺍ ! ﺍﻻﻥ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻧﻌﺮﻩ ﻣﯽ ﺯﺩﻡ.
ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻡ ﻭ ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﺭﺳﺎﻧﺪﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﻥ. ﻣﻨﺰﻟﯽ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﺷﯿﺦ ﻫﺎﺩﯼ… ﺑﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻫﻢ ﮐﻼﺳﯽ ﻫﺎﯼ ﻫﻢ ﺷﻬﺮﯼ ﺍﻡ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ.
ﮔﺮﯾﻪ ﮐﻨﺎﻥ ﺭﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎ ﺷﻌﺮ (مرﺛﯿﻪ ﯼ ﺩﺭﺧﺖ ) ﺭﺍ ﺳﺮﻭﺩﻡ:
دومین شماره فصلنامه «سمرقند» در ۳۰۴ صفحه به نوروز اختصاص یافته است.
فلسفۀ نوروز
ایزدانی که با سال نو به زمین بازمی‌گردند/ دکتر ژاله آموزگار
نوروز و مکالمه فرهنگی عرب و عجم/ دکتر نظام‌الدین زاهدی (سفیر تاجیکستان در تهران)
نوروز، زمان مقدس/ دکتر مهرداد بهار
نوروز و جشن‌های ایرانیان
۱۲ اسفند ۱۳۲۴، دکتر محمد مصدق، نمایندهٔ تهران در مجلس شورای ملی، شدیداً به شوروی که حاضر به خارج ساختن نیروهایش از ایران نمی‌شد، اعتراض کرد.
دکتر شاهین سپنتا
بسیاری از آثار تاریخی کشورهای دیگر در بین ایرانیان شناخته شده‌تر از آثار تاریخی ایران است. این سخنی گزاف نیست. برای نمونه بسیاری از ما نام برج کج پیزا را شنیده ایم و علاقه‌مندیم که اگر روزگاری سفری به ایتالیا داشتیم حتما از این اثر تاریخی دیدن کنیم. اما متاسفانه کمتر گردش‌گر ایرانی یا خارجی است که به شهر تاریخی اصفهان سفر کند و برای دیدن «منار ساربان» کوچه‌پس‌کوچه های بافت تاریخی اصفهان را جستجو کند؛ و حتا این اثر منحصر به فرد تاریخی در میان بسیاری از شهروندان اصفهانی نیز به درستی شناخته شده نیست.برج پیزا در شهری به همین نام یکی از جاذبه های گردشگری ایتالیا است که روزانه هزاران نفر از سراسر دنیا به دیدن آن می روند.
ارتفاع برج کج پیزا 55.86 متر از سطح زمین در پایین ترین قسمت و 56.70 متر در بالاترین سمت است. در حال حاضر زاویه انحراف برج پیزا در حدود 3.99 درجه از خط عمود است.
بهنام افشاری
نگهداری از طبیعت و محیط زیست، مهم‌ترین اصل زندگی ایرانیان باستان بوده و هر زمان، به بهانه شکرگزاری به درگاه خدا، آیین‌های شادمانی برپا می‌کردند. عید نوروز در آغاز بهار، جشن تیرگان در تابستان، جشن مهرگان در پاییز و جشن یلدا هم در استقبال از زمستان جشن‌های چهارگانه‌ای بود که در هر فصل برگزار می‌شد که بعضی از آن‌ها در فهرست میراث معنوی ایران و یونسکو به ثبت رسیده است.
اما علاوه بر جشن‌های چهارگانه، هر ماه هم جشن مخصوص خودش را داشت. در تقویم ایران باستان هر روز برای خود یک نام داشت و زمانی که یک روز و یک ماه هم‌زمان می‌شد، جشن ماهانه در آن روز برپا می‌کردند و ماه سرد و پربرف اسفند هم بی‌نصیب از این شادی نبود زیرا که بر این باور بودند که اسفند یعنی پاک و مقدس و نام فرشته‌ای است که زمین را سرسبز و پاک نگه می‌دارد.
آزاده احسانی چمبلی
«خردمندان، آن کس را که بر سر گنج نشسته باشد، و از دیگران دریوزگی کند، فرزانه نمی‌شمارند و آن گمج آکنده از گوهر، که ما بر سر آن نشسته‌ایم، نوشته‌ها و یادگارهای پر ارج نیاکان ما است که در هر زمان، جویندگان را به کار می‌آید» (داستان‌های رستم پهلوان، جلد یکم، فریدون جنیدی)
شورانگیزترین بخش شاهنامه از دید نویسندة این دورة یازده جلدی داستان رستم پهلوان است که نویسنده، هر داستان آن را در یک دفتر جداگانه به چاپ رسانیده است: در این دفترها گاه به گاه، گزارشی(تفسیری) نیز بر رویدادهای داستان می‌آید، تا روشن سازد که هر یک از شگفتیهای داستان‌های شاهنامه از چه سخن می‌گوید و بدین‌سان پرده از روی رازها و رمزهای شاهنامه برداشته می‌شود.