قلمرو ایران بزرگ، به علت وجود منابع انسانی و طبیعی سرشار، منابع عظیم انرژی (نفت و گاز)، قرار گرفتن در مسیر راه‌های بین‌المللی، منابع کشاروزی، بازار مصرف گسترده و... دارای اهمیت فوق‌العاده‌ی جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیکی) و جغرافیای زیستی (ژئواکونومیکی) در سده‌ی بیست‌ویکم است.
شناخت جمهوری «اوستیا» از هر جهت برای ما ایرانیان دارای اهمیت است. این جمهوری در قفقاز شمالی و وابسته به روسیه است و زبان آن، آسی، از خانواده‌ی زبان‌های ایرانی و خویشاوند با زبان ماست. آس‌ها خود را «ایر» (مفرد ایران)، زبان خود را «ایرانی» و میهن خود را «ایرستان» یا «ایرانستان» می‌خوانند. جز «ایر» در این نام‌ها که از ماده‌ی آریا (arya)ی ایرانی باستان جدا شده و نام قومی همه‌ی مردمان ایرانی‌زبان است، آس‌ها تنها بازماندگان شاخه‌‌ی شمالی اقوام ایرانی‌زبان به‌شمار می‌آیند. نوشتار زیر که تا حد زیادی کوتاه گشته از مجله‌ی «مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز» برگرفته شده است.
افغان نام قومی است که دست‌کم زبان آن قوم از خانواده‌ی زبان‌های ایرانی است. افغانان را در هند «پانان» و در آثار دهه‌های اخیر افغانستان و دیگر جاها «پشتون» می‌نامند. تا پیش از ذکری که ابوریحان بیرونی در «تحقیق ماللهند» از آنان کرده است، تنها در یکی دو اثر هندی از این قوم کوه‌نشین یاد شده بود و آن هم به‌این سبب که هندیان با افغان‌های قدیم پیوندهای مذهبی و سیاسی داشته‌اند. اما قدیمی‌ترین نوشته به این زبان، در کتاب چندزبانه‌ی «خیرالبیان» دیده می‌شود که تنها پانصد سال از تألیف آن می‌گذرد.
وحیه‌ی مردم تاجیک در ازبکستان به اندازه‌ای که در بیرون از آن در صحبت‌هایی راجع به وضع زبان پارسی در ازبکستان بیان می‌شود، بدبینانه نیست. روحیه‌ی مقاوم مردم تاجیک در طول بیست سال گذشته تغییر نکرده است. اگر هم تغییر کرده، همگام با همان تغییران اجتماعی و سیاسی در داخل تاجیکستان بوده و با تحولاتی که میان دیگر قومهای ازبکستان رخ داده ، متفاوت نیست...
دست کم از حدود 50 سال پیش این تئوری در بلغارستان مطرح شده که پورتو بلغاری ها (نیاکان مردم فعلی بلغارستان) از فلات ایران به بالکان مهاجرت کرده‌اند. این نظریه برای نخستین بار در سال 1967 میلادی توسط « وسلین بشولی یف» محقق بلغاری مطرح شد.
گزارش اداره مفتی گری ترکیه: آذری های شیعه ساعات شرعی و اعیاد را با ساعات شرعی ایران هماهنگ می کنند.
پیشینه تاریخی آذربایجان و ناحیه‌ای که اکنون به نام آذربایجان شوروی سابق یا جمهوری آذربایجان در قفقاز نامیده می‌شود، برای کارشناسان و دانشمندان ژئوپولتیک به روشنی آشکار بوده و اهل خرد و پژوهش را در این مقوله اختلاف چندانی نیست.
بیست‌وششم شهریورماه برابر بود با نخستین سالروز درگذشت استاد محمدجان شکوری، عضو فقید پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی. استاد شکوری در سال 1304 شمسی در شهر بخارا متولد شد.
شمار زیادی از اندیش‌مندان شرق و غرب در ارزیابی شعر پارسی بر این باورند که حافظ لسان‌الغیب با ایجاد غزل‌های آسمانی خویش اعجاز گوش‌ناشنودنی و غوغای آسمان‌خراشی در جهان فضل در پا کرد. تعبیرهایی چون: غزل ناب و یا شعر عالی به ذهن ما و قلب ما آشنایند اما محققان ادبیات جهان بر این نکته تأکید ورزیدهاند که شعر حافظ به مراتب والاتر از این گفته‌هاست. حافظ خود دست یافتن به چنین نادره‌کاری در شعر را تصریح می‌کند و گه گاه چنین به نظر می‌رسد که این جام سرشار از می ناب الاهی [الهی]، دل شاعر را نیز چون دل‌های هزاران تن از عاشقان دل‌سوخته‌ی اشعارش به وجد و شادی آورده است:
بخش کوتاهی از سفرنامه‌ی سُغد و خوارزم - عجب حس قریبی دارد این شهر!