بانو هما ارژنگی / شاعر و فعال فرهنگی ایران
ای واژگون سازندهِ دل ها و دیده ها
ای گرداننده روزها و شب ها
ای دیگرگون سازنده بودن ها و توانایی ها
دیگرگون ساز بودنمان را به بهاری بودن ها
الا ای اهورای با فر و جاه
به فرمان تو تابش هور و ماه
شادرون ادیب برومند
نوروزِ باستانیِ ایران فرا رسید
ابرِ بهار پرچمِ ایثار برکشید
بارید گه به تندی و گاهی به اعتدال
بر کوه و دشت، چون که خور آمد بیآرمید
صحرا و باغ پوششِ رنگین به بر نمود
تا فرّ ِ فرودین سپسِ دی به بر رسيد
سرسبزی از در آمد و آویخت بر درخت
زیبنده حلّه‌ای که زِ نوروزمَهْ خرید
بادِ بهاری از سوی «خوارزم» شد وزان
وز بویِ مهر، خطّه‌ی «ری» را بیآکَنید
"ایران دُخت" حاصل تلاش بیش از ۲۰۰ نفر از ۳ سال پیش تا به امروز...
نقوش این لباس الهام گرفته از مسجد امام اصفهان، نصیرالملک شیراز، نقش جهان، کاخ گلستان، اشعار فارسی، بادگیرهای یزد، بازار کاشان و ... است.
مسابقه چوگان که از مسابقات قدیمی و تاریخی ایران محسوب میشود، به‌صورت نمادین و همزمان با نوروز در میدان امام اصفهان، عصر امروز چهارم فروردین در حال برگزاری است. میدان نقش جهان قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین زمین چوگان دنیا است.
چوگان، یک بازی سنتی سوار بر اسب است که در برخی اوقات همراه با موسیقی، نمایش و روایتگری برگزار میشود. در بازی چوگان، دو تیم در مقابل یکدیگر قرار گرفته و هدف، وارد کردن توپ (گوی) توسط یک عصای چوبی (چوگان) در دروازه تیم مقابل می‌باشد.
این بازی غالبا در یک محوطه باز به نام "میدان" انجام میشود. بازی دارای چند مرحله (چوکه) است که تعداد آنها در مناطق مختلف، متفاوت است.
دکتر هوشنگ طالع
ایرانیان به سنت دیرین كهن، در آغاز نو شدن سال، سفره ی نوروزی می گسترانند. سفره ی نوروزی، همه ی نمادهای آفرینش مادی را در بر دارند. البته امروز، مفاهیم اصلی آن با گذشت هزاره ها از دست رفته اند اما نمادها هم‌چنان پا بر جا مانده اند.
بر اثر نا آگاهی پاره ای از به اصطلاح پژوهندگان و روشنفكرنمایان، چندی است كه بحث بر سر هفت سین یا هفت شین، در گرفته كه به گفته ی حافظ : چو ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند
به باور كهن ایرانیان، اهورامزدا، پس از بیهوش شدن اهریمن، دست به آفرینش مادی می زند. بدینسان، از زمان بیكران، زمان كرانمند می آفریند تا هنگام مناسب آن را به جنبش درآورد.
او در شش بار، نخستین نمونه های شش پدیده ی اصلی آفرینش، یعنی آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور و انسان را می آفریند. البته میان این گاهان آفرینش، میلیون‌ها یا میلیاردها سال فاصله بوده است.
دکتر محمد معین
گویندگان ایرانی از دیرباز تاکنون در وصف نوروز و جشن فروردین که همراه مواهب گرانبهای طبیعت و هنگام تجدید عهد نشاط و شادمانی است، داد سخن داده‌اند و ما در ذیل به برخی از لطایف اشعار پارسی در این موضوع اشارت می‌کنیم.
خاقانی می‌گوید:
نوروز فراز آمد و عیدش به اثر بر
نز، یکدگر و هر دو زده یک به دگر بر
نوروز جهان پرور مانده ز دهاقین
دهقان جهان دیده‌اش پرورده ببر بر
آن زیور شاهانه که خورشید بر او بست
آورد همی خواهد بستن به شجر بر
...
شاهین سپنتا / برگرفته از دیدارگاه ایران بوم
حتماشنیده‌اید که برخی می‌گویند امسال، سال ببر است.
آیا می‌دانید علت این نامگذاری چیست و چرا بهتر است از آن صرف‌نظر کرد؟
گذاشتن نام حیوانات روی سال به روش اخترشناسی و طالع‌بینی مغولی ارتباط دارد. در گاهشماری مغولی (ختای و اویغور) هر سال را به نام حیوانی نام می‌نهند و این نام‌ها به صورت دوره‌ای در هر ١٢ سال با ترتیب ثابت تکرار میشود: موش، گاو، پلنگ (ببر)، خرگوش(گربه)، نهنگ (اژدها) مار، اسب، گوسفند(بز)، ميمون، مرغ، سگ، و خوک.
پس از حمله مغول، به ايران، استفاده از گاه‌شماري دوازده‌‌حيوانی، كه خاستگاه آن مناطق خَتای و اويغور چین است در ایران متداول شد. اویغورها مردم ساکن شمال غرب چین هستند که در ایالت خودگردان سین کیانگ (اویغورستان) زندگی می‌کنند و ختای ولایتی تاریخی از بخش‌های شمالی و شمال‌غربی چین است. مغولان گاهشماری دوازده‌‌حيواني را با خود به سرزمين‌های تصرف شده بردند و اين گاهشماری در این سرزمين‌ها شكل‌هاي مختلف به خود گرفت.
سیب شود رویتان
سبز شود جانتان
سیر شود کامتان
از کَرَم کردگار
سکه شود کارتان
غم بشود سنجدی
رخت ببندد یواش
پُر زِ حلاوت شود
چون سمنو
غرق حلاوت شود
حکیم فردوسی:
به جمشید بَر، گوهر اَفشاندند
مَرْ آن روز را «روزِ نو» خواندند
سرِ سالِ نو، هُرمزِ فَرْوَدین
برآسوده از رنجْ تنْ، دل ز کین
چنین جشن فرّخ از آن روزگار
به ما ماند از آن خسروان یادگار
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 65 - رویه 39
کمافی‌‌السابق = مانند گذشته
آرم = نماد
کت‌فیش (آبزیان) = گربه‌ماهی
چیتا (درندگان) = یوزپلنگ
شانس = بخت
قابل‌شکار = شکار شدنی
مشجر = درخت‌دار
کمیسیون = کارگروه
لیست = سیاهه/ فهرست
واضح = روشن
وضوح = روشنی