فرقه دموکرات آذربایجان (از نگاه یک تن گواه نزدیک)

توضیحات

دسته: تاریخ

منتشر شده در یکشنبه, 21 آذر 1400 03:08

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 110

دکتر مهیار دیباور

با اوج گیری جنگ جهانی دوم، نیروهای هم پیمان (متفق) آمریکا، انگلیس و شوروی، بی در نگر آوردن [بدون در نظر گرفتن] یکپارچگی ایران، گِرد سرزمین ما را فرو گرفتند. پس از پایان یافتن کار جنگ به سود این کشورها، نیروهای امریکایی و انگلیسی، برابر برنامه زمان بندی، از ایران بیرون رفتند ولی نیروهای رزمی شوروی با بی پروایی به پیمان‌های جهانی، در بخش‌هایی از اپاختر (شمال) میهنمان ماندند و با پیش کشیدن و دستاویز کردن باج خواهی (امتیاز) نفت اپاختر، بیرون رفتن نیروهای خود را به دریافت این باج خواهی وابسته شمردند.

ادامه مطلب...

پایان کار فرقه دموکرات

توضیحات

دسته: تاریخ

منتشر شده در یکشنبه, 21 آذر 1400 03:00

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 98

از خاطرات دکتر جهانشاهلو معاون پیشه‌وری

 سرکنسول روس در تبریز به پیشه‌وری: آن‌‌که تو را  آورد، به تو می‌گوید برو.

 نيروی ارتش از قافلان‌كوه گذشت و به سوی تبريز پيش می‌آمد. مردم ميهن‌پرور تبريز هم كه از بيگانه‌پرستان و اوضاع به تنگ آمده بودند،‌ به پا خاستند.

در اين هنگام، آقای سرهنگ قلي‌اوف [کنسول شوروی در تبریز] به دستور باكو چنين، مصلحت ديد كه آقای محمد بی‌ريا را كه با دارودسته‌های جاويد و شبستری، هواخواه حل مسالمت‌آميز و دريافت امتياز نفت، برای روس‌ها بود، صدر فرقه‌ی دمكرات آذربايجان بگذارد و آقايان پيشه‌وری و پادگان و مرا[ دکتر جهانشاهلو معاون پیشه‌وری ] به اين عنوان كه مخالف حسن نيت آقای قوام‌السلطنه هستيم، به باكو تبعيد كند.

ادامه مطلب...

مرزهای ایرانشهر با یاد ایرج افشار

توضیحات

دسته: شعر

منتشر شده در چهارشنبه, 17 آذر 1400 18:27

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 102

دکترمحمدرضا شفیعی کدکنی

خط‌های روی نقشه به دیوار؟

و آن سیم خاردار؟

ـ نه هرگز!

معنای من کجا ست، پس اکنون؟

در تنگ این حصار؟

ـ نه هرگز!

*

از سیم خاردار گذر کن

بگذر ز خار و صخره‌ خارا

آن سوی بادکوبه و گنجه

و آن سوی مرو و بلخ و بخارا

آن سوی عهدنامه‌ شاهان

از سُغد تا هرات و نشابور

هر جا بیات ترک و همایون

هر جا نوای پرده ماهور.

*

آفاق همدلی و همیشه

هر جا من و شما ست، همان‌جا

هر جا که نام حافظ و خیام

در خاطر آشنا ست، همان‌جا.

ملت و فرهنگ ملی

توضیحات

دسته: کتاب

منتشر شده در جمعه, 12 آذر 1400 23:08

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 120

دکتر هوشنگ طالع / برگرفته از کتاب «فرهنگ ملی».

رابطه ی ملت با فرهنگ، رابطه‏ ای «سازنده» است به «ساخته». ملت سازنده است و آن چه را می سازد، فرهنگ نام دارد. فرهنگِ هر ملت، نمایانگر اثر وجودی آن ملت است. به گفته ی بهتر، جلوه ی بودن هر ملت، فرهنگ آن ملت است.

ادامه مطلب...

دیدی نو بر حیات ملی

توضیحات

دسته: نگاه روز

منتشر شده در پنج شنبه, 11 آذر 1400 23:14

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 111

پیرامون مباحث فرهنگ ملی / برگرفته از شماره 112 ماهنامه خواندنی

چون به ملت خود می اندیشیم (تا جایی که این اندیشیدن برخاسته از نوعی احساس بستگی و عاطفی به ملت باشد) برداشت ها کمابیش یکسان است. این امر، از آن جا سرچشمه می گیرد که ما خود را وابسته به ملت خود دانسته و برابر آن احساس مسولیت و وظیفه می کنیم. اما هنگامی که در پی توجیه این ادراک طبیعی بر می آییم، دچار پراکندگی می گردیم. زیرا ما بسیاری از مفاهیم فکری خود را از نظام (هنداد / سامان)های فکری گوناگون، وام گرفته ایم. یا به گفته ی بهتر؛ به گونه ای آن مبانی، خود را بر فکر ما تحمیل کرده اند. در حالی که مبانی فکری مزبور پایه های مناسبی برای توجیه مسایل مربوط به زندگی ملی نیستند.

ادامه مطلب...

این خانه قشنگ است ولی خانه ی من نیست

توضیحات

دسته: شعر

منتشر شده در سه شنبه, 09 آذر 1400 18:58

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 105

 زنده‌یاد «دکتر خسرو فرشیدوَرد» - استاد زبان و ادبیات دانشکده ادبیات دانشگاه تهران - این چامۀ زیبا را بر روزگار کوچیدگان از وطن سروده‌اند. در گوشه‌گوشۀ این چامۀ دلاویز، رسن‌های ناپیدا، اما استوار بازگشت به هویت ملی و فرهنگی ایرانیان به چشم می‌خورد. این سرودۀ زیبا را با هم می‌خوانیم:

 این خانه قشنگ است ولی خانۀ من نیست

این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست

آن دختـــــــــرِ چشم‌آبیِ گیسوی‌طلایی

ادامه مطلب...

پوریوت کیشی

توضیحات

دسته: باستان

منتشر شده در یکشنبه, 07 آذر 1400 05:34

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 112

رضا آقازاده / کارشناس ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی

1-دیباچه

در این مقاله به «پوریوت کیشی» یا کیش نخستین مردمان ایرانی می‌پردازیم، هرچند متأسفانه به دلیل منابع محدود وآگاهی‌های کم جز یادآوری‌های نیاکان در بعضی اندرزنامه‌های پهلوی آگاهی چندانی نسبت به پیدایش این کیش نداریم، لیکن همین آگاهی کم چنان می‌نماید که کیش نخستینِ مردمانِ ایرانی با آمدن آیین زرتشت کاملا از میان نرفته بلکه به دلیل قوت نکات مثبت با دین نو آمیخته و به ماندگاری خود ادامه داده است.

ادامه مطلب...

جاودان خرد؛ در ستایش حکیم فردوسی

توضیحات

دسته: شاهنامه فردوسی بزرگ

منتشر شده در شنبه, 06 آذر 1400 23:27

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 108

دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در کتاب مجموعه‏ ی شعر «هزارهٔ دوم آهویِ کوهی» و نخستین قطعه از دفترِ «مرثیه‌های سروِ کاشمر» شعری به این شرح در ستایش حکیم ابوالقاسم فردوسی سروده است:

بزرگا! جاود‌انْ‌مرد‌ا! هُشیواری و د‌انایی

نه د‌یروزی که امروزی، نه امروزی که فرد‌ایی

همه د‌یروزِ ما از تو،‌ همه امروزِ ما با تو

همه فرد‌ایِ ما د‌ر تو، که بالایی و والایی

ادامه مطلب...

سالروز درگذشت استاد پورداود و بزرگداشت یک نفره بر مزار مسدود

توضیحات

دسته: یادمان‌ها

منتشر شده در دوشنبه, 01 آذر 1400 01:07

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 126

از صفحه اینستاگرام مجید بجنوردی/روزنامه نگار

۲۶ آبان سالگرد درگذشت ابراهیم پورداود است. حسب اتفاق، امروز تعطیل بودم و دل به جاده زدم و آمدم رشت و امید داشتم که این اتاقک مزار استاد پورداود در کوی آفخرا، حداقل در این روز باز باشد و شاخه گلی بر مزار شخصی بگذارم که همه عمر و توش و توانش را صرف ایران و مطالعه فرهنگ ما کرده است. ولی متاسفانه مثل همیشه درها بسته بودند.

ای کاش شهرداری رشت به جای این همه توجه به میرزای جنگلی، که به مغازله و معانقه شهر با میرزا می ماند، یک نیم نگاهی هم به مرحوم پورداود می کرد. حتی در میان انبوه سردیس های ساخته و نصب شده در سبزه میدان و میدان شهرداری، هیچ خبری از پورداود نیست. حداقل یک تابلویی در سبزه میدان سر کوی آفخرا نصب می کردید که مردم رشت و مسافرین بدانند پورداود اهل این شهر بوده و در این گذر دفن شده است!

چگونه می توان ایرانی بود؟ چگونه می توان ایرانی نبود؟

توضیحات

دسته: ایران پژوهی

منتشر شده در یکشنبه, 30 آبان 1400 12:19

نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد

بازدید: 119

برگرفته از کتاب «ایران و تنهائیش»* نوشته «دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن»، رویه 157-170

...

در دوران جدید - بگیریم از پایان جنگ اوّل جهانی و انقلاب روسیه - دریافت خاصّی راجع به وطن پدیدار شده است. علّت آن است که گروه کثیری از مردم از سرزمین خود کنده شده و به کشورهای دیگر روی برده‌اند. از اینجا دو حالت در کنار هم، و تا حدّی در تقابل با هم، قرار گرفته‌اند: یکی حالت ریشه کن شدگی، حسرت دوری از دیار، بریدگی از زبان و فرهنگ ملی؛ دیگری کوشش در جذب فرهنگ بیگانه و سازگاری با محیط تازه، یا قبول نوعی حالت «جهان وطنی».

کسانی که از غرب به غرب مهاجرت کردند نوعی عامل کمک کننده با آنان همراه شد، و آن خویشاوندی فرهنگ‌ها بود، مانند افراد با سواد روس در اوایل قرن بیستم که اکثراً با فرهنگ و زبان کشور فرانسه آشنا بودند، همچنین سایر افراد وابسته به تمدّن غرب. اینان محیط آمریکا و اروپای غربی را محیط چندان نا آشنایی نمی‌دیدند و در آنها به یکباره احساس گسیختگی از «بنیادها» نمی‌کردند.

یک مشکل عمده جدایی از زبان مادری است که کسی که در آن پرورده شده، در فضای فرهنگی دیگر نمی‌تواند احساس زندگی تام و تمام بکند. تام و تمام زندگی کردن مفهومش فرق دارد با مرفّه و موفّق زندگی کردن. ممکن است کسی در خارج از کشور خود درآمد و شغل خوبی داشته و از رفاه چیزی کم نداشته باشد؛ با این همه در او کمبودی است.

ادامه مطلب...