عدد کلمه ای است که برای شمردن اشیاء و اشخاص به کار رود و عده آنها را بیان کند. آنچه بواسطه عدد شمرده می شود «معدود» نام دارد.
مثلأ: چهار درخت، پنج کتاب، هفت دانشجو
نخستین نمونه از چامه (شعر)های پارسی پس از اسلام، از آن «حنظله بادغیسی» است که کمابیش در سال 220 مَهی (قمری) سروده شده است. کهن‌ترین نمونهٔ ناچامه (نثر) پارسی پس از اسلام نیز نوشته‌ای در باورهای دینی حنفیان، نوشتهٔ «ابوالقاسم بن محمد سمرقندی» درگذشته بسال 343 مهی است. آورده‌اند که چون یعقوب لیث صفاری هرات را گشود، در ستایش وی چامه‌های تازی سرودند و او گفت: «چیزی که من اندر نیابم، چرا باید گفت؟»
زبان علمی فارسی در سالهای فرخنده‌ای متولد شده است، در سالهایی که فردوسی کاخ بلند نظم شاهنامه (رکن اساسی زبان ادبی فارسی) را پی می‌افکند.این دو، فرزندان توأمان یک مادر و میوه، و حتی ریشهٔ یک جنبش و یک نهضتند.....
من خدمتگزار زبان فارسی هستم، اگرچه زبان مادری‌ام آذری است. از زمانی که مادرم شعری از حافظ را به من تفهیم کرد، شیفته زبان فارسی شدم. در دانشکده ادبیات تبریز در حضور استادانی چون ماهیار نوابی ، دکتر رجائی بخارایی، دکتر منوچهر مرتضوی، استاد ادیب طوسی و استاد ترجانی زاده و در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در حضور استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، استاد جلال‌الدین همائی دکتر ناتل خانلری و دکتر محمد معین و دیگر استادان کم و بیش و به قدر استطاعت بار موز زبان فارسی آشنا شدم. در طی بیش از سی سال خدمت در موسسه لغتنامه دهخدا تاریخ زبان فارسی را مرور کردم. وقتی قرار شد در مدت معینی، این فرهنگ را به فرجام برسانم شب و روز خود را در اختیار فرهنگ سخن قرار دادم.
در آثار فصیح پیشینیان،همان طورکه اشاره کرده‌اند، کاربُرد فعل مجهول بفراوانی امروز نیست، آن هم در مواردی خاصّ بکار می‌رود که این نوشته جای بحث آن را ندارد.1 تأمّل در این آثار گرایشِ زبان فارسی را به فعل معلوم نشان می‌دهد...
«دلیر مردان ارتش جمهوری اسلامی ایران ارتفاع باباهادی که مدت هفت سال در دست نیروهای بعثی بود را به تصرف خود درآوردند» (اخبار رادیو ایران، ساعت 20 روز 20/01/66). آیا این عبارت به همین صورت صحیح است و آیا استعمال حرف «را»- علامت مفعول صریح – پس از فعلْ مطابقِ سنتِ زبان فارسی است یا نه؟ غرض از بحث زیر جواب به همین مسئله است....
سرنوشت هر زبانی تا حدود زیادی بسته به نیروی حیاتی و ظرفیت سخت‌کوشی و پیشتازی و ابداع و خلاقیت اهل آن زبان است. هرقوم و ملتی درست به همان اندازه‌ای که مرزهای زندگی مادی و معنوی‌اش را گسترش و عمق می‌بخشد تواناییهای زبانش را نیز در بیان مفاهیم مادی و معنوی افزون می‌سازد، و درست به همان اندازه‌ای که از قافله زمان پس می‌ماند زبانش هم پس می‌ماند...
آقای علی اشرف صادقی (متولد قم در 1320) دارای کارشناسی ادبیات فارسی در 1341، دکتری زبان شناسی از دانشگاه سوربن در 1346، استاد دانشگاه تهران از سال 1348 و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. وی افزون بر 140 مقاله به فارسی و فرانسه در مجله های ایرانی و انیرانی، کتابهایی نیز تألیف و تصحیح کرده است؛
یک دهه ونیم، دقیق تر بگویم 18 سال (از 1366) به این سو، کتاب مرجعی پاسخگو و حلّال بسیاری مشکلات و راهنمای اهل قلم به ویژه ویراستاران است، به نام غلط ننویسیم، نوشته استاد ابوالحسن نجفی، مترجم توانا و فرهنگ نگار دانا. هرکس از این کتاب خبر نداشته باشد، یا آن را یکسره یا مدخل ـ مدخل (مقاله به مقاله هم می توان گفت؛ البته مقاله ها غالبا کوتاه است) نخوانده باشد، بی شک مغبون است.....
در سیر مراحل منطقیِ آیین نگارش، پس از «زبان نگارش» به نقشِ جمله ها می پردازیم. نویسنده بعد از «زبان» باید به «جمله» توجه کند و نوشته خود را زیبا و بی عیب سازد، وی هر چه در این باره دقت و توجه کند..
