«یلدا» یا جشن زایش خورشید
- توضیحات
- دسته: یادمان‌های فرهنگی و طبیعی
- منتشر شده در دوشنبه, 06 دی 1400 02:12
- نوشته شده توسط مدیر ایران بنیاد
- بازدید: 68
دکترهوشنگ طالع / برگرفته از کتاب «چهار جشن بزرگ ایرانیان»
چهارمین جشن بزرگ ایرانیان که با آتش بزرگ هم هم‌راه بوده ، جشن درگرگونی (انقلاب) زمستانی است و از آغاز مهرگان از درازای روزها کاسته می‌شود و بر درازای شب‌ها افزوده می‌شود؛ به گونه‌ای که درازای شب یلدا پانزده ساعت و پنجاه و چهار دقیقه می‌باشد . در این شب ایرانیان برای یاری‌رسانی به خورشید ، آتش‌های بزرگ می افروختند و به راستی آن شب را شبِ «زایش خورشید» می‌دانستند.
بیرونی نیز به این معنا اشاره دارد و می‌نویسد: دی ماه و آن را خورماه نیز گویند و نخستین روز آن خرم‌روز [خور روز / خوره‌روز] است.
و در قانون مسعودی، این روز به گونه‌ی «خُره‌روز» روز آمده است و در برخی بن‌نبشت‌ها ، «خرم‌روز» می‌باشد.
بلندترین شب سال را ایرانیان، شبِ « چله » نیز می‌نامند. چله‌بزرگ از یکم دی‌ماه است تا دهم بهمن‌ماه (جشن سده) و چله کوچک از دهم بهمن ماه است تا بیستم اسفند (جشن سوری).
اگر ماهواره در آن دوران وجود می‌داشت، سرتاسر فلات ایران از آسمان، آتشین و روشن به چشم می‌خورد. در دوران مهر‌آینی برای جاودان‌سازی « زایشِ مهر» و یا شاید به راستی «مهر» در همین شب یا «شبِ زایش خورشید» چشم به جهان گشوده است. بر پایه‌ی محاسبات استاد ذبیح بهروز:
در سال 1454 رصد [زرتشت] 65 سال بعذ از ملک اسکندر در سال 51 اشکانی روز آدینه پنجم بهار ، مادر مهر ، بشارت می‌یابد...
