اسکندر مقدونی در تاریخ، اسطوره و ادبیات ایران چهره‌های گوناگونی از خود به نمایش می گذارد، برپایه ی آنچه تاریخنگاران غربی نوشته‌اند و گذر زمان سبب شده تاریخنگاران ایرانی هم کم و بیش آنرا بپذیرند و در نوشته هایشان بیاورند؛
از قراین برمی‌آید که اعقاب ارشک ـ از تیرداد تا آخرین فرمانروای این خاندان ـ وی را بیشتر همچون تجلی خداوند تلقی می‌کردند و از باب فال و شگون نام او را نیز بر نام خود می‌افزودند. همین که نام ارشک مثل نام قیصر در روم عنوان عام فرمانروایان بعد از وی واقع شد اهمیت او و تاریخی بودنش را امری غیرقابل تردید نشان می‌دهد...
برپایه نوشته‌های بازمانده از ایران کهن می توان تا اندازه‌ای به ارزش و جایگاه زن در جامعه پی برد، اگر چه اسناد بر جا مانده بیشتر بیانگر موقعیت زنان پادشاهان، درباریان و اشراف زادگان است و کمتر می‌توان با بهره‌گیری از آن از موقعیت اجتماعی زنان عادی آگاه شد ولی ازخلال آن تصویری هرچند مبهم از بانوان ایرانی هویدا می‌شود. اگر نگاهی به جوامع دیگر در همان روزگار بیفکنیم و آن‌ها را با ایران به مقایسه بنشینیم شاید بتوان به راحتی برای زن در ایران کهن جایگاه نسبتا خوبی متصور شد.
عصر ساسانی یکی از درخشان‌ترین دوره‌های فرهنگ و دانش ایران پیش از اسلام می‌باشد و بسیاری از پژوهندگان و دانشمندان برآنند که ریشه و شالوده تمدن و نهضت‌های علمی و دانش‌های اسلامی، همین فرهنگ و دانش ایرانی بوده، زیرا نوشته‌ها و کتاب‌های علمی پهلوی و هم‌چنین کتاب‌های یونانی و هندی که به زبان پهلوی برگردانده شده بود، به عربی ترجمه و پایه و مایه فرهنگ اسلامی گردید.
در بیشتر کتاب‌های مربوط به علم سیاست، بحث پیرامون اشکال حکومت، با گفت‌وگوی داریوش هخامنشی و ویژگانش در مورد شکل‌های گوناگون حکومت، آغاز می‌گردد. در بررسی‌های تاریخ پیرامون بهره‌گیری از نیروی باد نیز در تمام کتاب‌های مربوط به «انرژی باد»، با صراحت به این نکته اشاره شده است که اولین آسیاب‌های بادی وسیله‌ی ایرانیان در سیستان ساخته شده‌اند...
مقدمات تاسیس دانشگاه جندی شاپور را اردشیر بابکان نخستین شاهنشاه ساسانی در هزار و هفتصد سال پیش فراهم آورده و پس از او فرزندش شاپور رسما آن را افتتاح نموده است.
برای شناخت بهتر تاریخ سرزمین‌مان، می‌بایست آب و هوای دوران کهن و باستانی ایران مورد بررسی و شناخت دقیق‌تر قرار گیرد.
ساسانیان حدود 500 سال پس از هخامنشیان ـ بزرگترین امپراتوری [شاهنشاهی] جهان در عصر خود ـ بر سراسر سرزمین ایران، حکومت می‌کردند اما در متون بر جای مانده از ساسانیان، هیچ یادآوری دقیق و واضحی از هخامنشیان به ثبت نرسیده است. در حالی که در متون تاریخی کلاسیک کشورهایی که در زمان هخامنشیان در پهنهی این بزرگترین امپراتوری ]شاهنشاهی[ جهان، قرار گرفته بودند،
برگرفته از فصل‌نامۀ فروزش شماره دوم، بهار 1388، رويه 37 تا 41
نگاهی به تلاش‌های ایران برای حفظ امنیت منطقه قفقاز در دوره باستان
نقش گذرگاه‌های قفقاز در تامین امنیت ایران
ایرانیان از روزگار باستان تاکنون، در طول چند هزار سال، فرهنگ و تمدن خویش را حفظ کرده و به روزگار جدید انتقال داده‌اند. طی این مسیر پرپیچ و خم، مرهون فداکاری مردان و زنانی بود که با نگهداری فرهنگ، آیین و رسوم سرزمین پدری خویش، این سرزمین را به نسل‌های بعدی سپردند. چراکه زیستن در این سرزمین کهن به منزله مواجهه با خطرات و مصائب بی‌شماری بوده که از موقعیت حساس جغرافیایی این سرزمین و در نتیجه آسیب‌پذیری در برابر اقوام بیگانه ناشی شده است.
هجوم اقوام بیابانگرد از مرزهای شرقی و شمالی در طول تاریخ، امنیت ایران را مورد تهدید جدی قرار داده است، اما به علت غنای فرهنگی و حافظه تاریخی بی‌نظیر حاکم بر این سرزمین، تاکنون حیات تاریخی ملت بزرگ ایران با افتخار ادامه دارد. در این میان سرزمین قفقاز که اینک آن‌سوی مرزهای ایران واقع است به منزله یکی از راه‌ها یا گذرگاه‌هایی بود که ایران را به چهارراهی برای عبور اقوام بیگانه بدل کرده بود.
