جستارگشایی
استخر کجا بوده است. کمتر ایرانی درس خوانده‌ای است که بارها نام شهر استخر را در کتاب‌ها ندیده باشد. امّا به راستی استخر کجا بوده است؟ چگونه ممکن است شهری به این عظمت که نام و آوازه‌اش تاریخ را پر کرده است اکنون اثری از آن نمانده باشد و ندانیم کجا بوده است،
حفاری در ارگ جم، این بنا به شکل چلیپا یا ماندالا ساخته شده است
این مقاله تلاش دارد با ترسیم چهره‌ی سیاسی و نژادی غرب آسیا در نیمه‌ی ابتدایی هزاره‌ی نخست پ. م. و تغییر روابط خصمانه‌ی رایج در این دوران، با ایجاد امپراتوری هخامنشیان، به نشانه‌های آغازین گذار ساکنان فلات ایران از ایل به ملت بپردازد. پرسش نخستین این پژوهش بررسی گوناگونی نژادی منطقه و درگیری‌های برآمده از آن و سپس نگاه به تفاوت ساختاری هخامنشیان با دولت‌های سلف در برخورد با این پراکندگی قومی است...
ایلامی‌ها (Elamites) نخستین قومی بودند که در خاک ایران باستان به تأسیس یک نظام حقوقی تمام‌عیار دست زدند و آن را در سراسر قلمرو خود که نه تنها خوزستان و سواحل خلیج فارس بلکه لرستان و پشتکوه را نیز در بر می‌گرفت، رواج دادند. نظام حقوقی و اداری ایلامی‌ها در شوش که پایتخت آن حکومت بود، بیش‌تر رعایت می‌شد و متجاوز از 300 لوحه‌ی سنگی متعلق به 2300 تا 1700 پیش از میلاد که در شوش کشف شده است...
داریوش بزرگ می‌خواست بخش شرقی و غربی شاهنشاهی بزرگ خود را با یک راه آبی که رفت‌وآمد در آن ارزانتر و آسان‌تر باشد به یکدیگر پیوند دهد. برای این کار می‌بایست به کشف دریای هند بپردازد. از این‌رو دریانوردی به نام اسکیلاکس کاریاندی را به این کار گماشت...
حدود ده دوازده سال پیش از این، به کرمانشاه رفته بودم. روزی در صندلی جلو تاکسی، کنار جوانی که با راننده دوستانه صحبت می‌کرد نشسته بودم. جالب این‌که صحبتشان همه درباره‌ی ورزش بود. من هم گاهی وارد صحبتشان می‌شدم. اظهار خوشحالی کردم از این‌که جوان‌های شهر «پهلوانان» بار دیگر چنین به ورزش روی آورده‌اند.
با توجه به اسناد تاریخی ایران کهن و به ویژه شاهنامه که غنی‌ترین منبع تاریخی مکتوب است پی برده می‌شود که دوران کیومرث یکی از مهمترین دوره‌های تاریخی این سرزمین است.
برگرفته از مجله خواندنی / شماره 116
آن‌گونه که ادعا شده صنعت چاپ در اروپا در زمان گوتنبرگ و حدود پنج قرن پيش اختراع گرديده است اما برخي معتقد هستند اين صنعت در چين و بسيار قبل تر از اروپا وجود داشته است. در اسناد ديگري هم‌چنين از چاپ پول‌هاي کاغذي در زمان مغول‌ها گزارش شده است.
اما در کتاب عجايب نامه محمد‌ابن محمود همداني به زبان فارسي که حدود هشتصد سال پيش نگاشته شده به صراحت ذکري از چاپ کتاب رفته است که بسيار مهم است و مي‌نمايد اين فنون در زمان‌هاي باستان در ايران وجود داشته است اما در عهد نويسنده از ميان رفته است. محمد بن محمود همداني مي‌نويسد: «... بعضي از حرفه‌ها ظاهر است اما علم آن فائت است ( دانش برخي از صنايع امروز از ميان رفته) چنان که مصحف‌هاي کوفي (قرآن‌هايي به خط کوفي) که نبشته‌اند و حروف‌ها و اشکال‌ها کرده‌اند که به عمري يک ورق از آن کاتبان نتوانند نبشتن و کاف‌ها و صادها کرده‌اند که اگر صد بيني همه به يک نسق باشند که ميان کافي در هم نيامده باشد (حروف‌هايي مانند کاف و ضاد همه به يک اندازه و شبيه به هم و يکسان هستند) و کسي نمي‌داند اين کتاب‌ها را چگونه نوشته‌اند يا به قالب نهاده‌اند...» (عجايب نامه، با ويرايش دکتر جعفر مدرس صادقي، ص 126)
کارشناسان جغرافیای سیاسی و باستان شناسیِ موسسهٔ مطالعات خلیج فارس به منظور نشان دادن چهره حقیقی کهن‌ترین کشور تاریخ جهان یعنی ایران، پس از ماه‌ها تلاش موفق شدند موزه‌ای به زبان انگلیسی از تمدن غنی ایران متشکل از فرهنگ، هنر و تمدن ایرانی را در فضای مجازی راه‌اندازی کنند.
عبدالرحمن جامی در کتاب بهارستانش درباره پادشاهان ایران باستان چنین می نویسد: پنج هزار سال سلطنت عالم تعلق به ایرانیان داشت و این دولت در خاندان ایشان بود زیرا با رعایا عدل می کردند و ظلم روا نمی داشتند.
در خبر است که خدای تعالی به داود علیه السلام وحی کرد که قوم خویش را بگوی که پادشاهان ایران را بد نگویند و دشنام ندهند که ایشان جهان را به عدل آباد کردند تا بندگان من در وی زندگانی کنند.
