باکو یا بادکوبه٬ کرسی آذربایجان (آران) بر ساحل غربی دریای مازندران قرار دارد. باکوی بزرگ مشتمل بر شبه جزیره آبشوران است که دارای 15 درصد منابع نفتی جهان می باشد٬ و دارای بندرگاهی بزرگ و موسسات عدیده فرهنگی است. نامش در مآخذ اسلامی به صورت باکویه٬ با کوه نیز ضبط شده است.
ادامه مطلب: اوستیا؛ سرزمین فرزندان سلم و میراث‌داران فرهنگ ایرانی در قفقاز
شمار فارسی زبانان در سرزمین‌های خوارزم و فرارود
در فلات پامیر، بام جهان تاجیکان1 و در دامنه‌های جنوبی کوه مشتاق2، دشتی سبز و بیکران گسترده است و این سبزه‌زار مخملین، شهری کوچک و صمیمی را به نام « تاشقورقان» در آغوش دارد که در آن و در کوه‌ها و مرغزاران پیرامون آن، عشایر فارسی زبان تاجیک زندگی می‌کنند که خود را نه عشایر، که « سرکوهی» می‌نامند. تاشقورقان یکی از شهرهای ایالت شین‌جیان ( ایالت خود مختار باختر چین) است و عشایر تاجیک این سامان نیز جزو ملیت‌های چین به شمار می‌آیند.
صاحب این قلم را داعیه پژوهشی نو نیست و آن چه نگاشته آمده، فراتر از بازخوانی متون اندیشه سازان این سامان نمی باشد، چرا که: سخن هر چه گویی، همه گفته‌اند. اما انگیزه یی که به پدیداری این نوشتار انجامید, دغدغه‌ای است که در دل تپنده هر باشنده‌ی ایرانی می‌باشد و آن فزاینده ساختن پیوستگی و همبستگی در سراسر حوزه زبان پارسی و تمدن ایرانی است. و همانا بر این باورم که سخن پیرامون این حوزه تمدنی
دکتر یحیی ذکاء
در قفقاز، در سرزمین آران و شروان که امروزه به اشتباه «جمهوری آذربایجان» نامیده می‌شود، از گروه زبانهای ایرانی، سه زبان: کردی، تالشی، تاتی رواج دارد...
از زمان تحمیل عهدنامه ننگین ترکمن‌چای و تجزیه ولایات قفقاز از پیکر ایـران و دو شقه‌شدن سرزمین تالش، تالشان تنها قومی بوداند که به هوای وصل به موطن اصلی و مام میهن ازلی خود ایـران، بارها به اشکال مختلف و گاه بـا خیزش و قیام عمومی صدای اعتراض خود را نسبت به مفاد عهدنامه مذکور به گوش عالم رسانده‌اند.
در غازان نامه سرودۀ نورالدین (نوری) اژدری در سال‌های 758 تا 763 ابیاتی هست که جغرافیای تاریخی اران را خوب مشخص می‌کند. جوابی نیکوست به کج طبعانی که به مستندات متون اعتنایی ندارند.
پیشینه تاریخی آذربایجان و ناحیه‌ای که اکنون به نام آذربایجان شوروی سابق یا جمهوری آذربایجان در قفقاز نامیده می‌شود، برای کارشناسان و دانشمندان ژئوپولتیک به روشنی آشکار بوده و اهل خرد و پژوهش را در این مقوله اختلاف چندانی نیست.
ادامه مطلب: قفقاز و دیرینه سیاسی و تاریخی آن و نقش عوامل پان‌ترکسیم و مارکسیسم در تحریف تـاریخ
